De Vlaamse onderwijsverstrekkers (Katholiek Onderwijs Vlaanderen, GO! onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap, Onderwijsvereniging van Steden en Gemeenten, Provinciaal Onderwijs Vlaanderen, Overleg Kleine Onderwijsverstrekkers) verwachten maatregelen op korte en middellange termijn om het lerarentekort op te lossen. Ook nemen we zelf initiatieven die de problematiek kunnen verhelpen.

In elke basisschool in Vlaanderen vindt gemiddeld één klas ofwel geen leraar, ofwel enkel een leraar die niet over het juiste diploma beschikt. Een gemiddelde leerling in het secundair krijgt elke week één uur geen les en twee uur les door een leraar zonder het juiste diploma. Dat blijkt uit een bevraging bij schooldirecties door OVSG. Een simultane bevraging van KOOGO toont aan dat het lerarentekort ook tot veel stress en kopzorgen leidt bij de ouders.

Meer dan 90% van de basisscholen in het stedelijk en gemeentelijk onderwijs namen deze maand deel aan de OVSG-toets. De resultaten liggen in de lijn van internationaal en nationaal peilingsonderzoek (PIRLS, STEP), maar ze zijn wel direct bruikbaar op de klasvloer. Ook bij de OVSG-toets scoren wiskunde en lezen minder goed. 

Hoewel een kortere zomervakantie leerverlies en leerachterstand kan voorkomen, is er op dit moment geen breed draagvlak voor bij directies en personeelsleden. Om te weten te komen of de zomerscholen volstaan, vragen we een tijdige analyse van het effect. Vervolgens moeten we opnieuw bekijken wat de optimale verdeling tussen school- en vakantietijd is om alle leerlingen de beste kansen te geven.

Vandaag sprak het Grondwettelijk Hof zich uit over de eindtermen voor de tweede en de derde graad secundair onderwijs. We krijgen een glashelder arrest dat geen impact heeft op de modernisering maar wel de eindtermen vernietigt. Het Grondwettelijk Hof heeft duidelijk rekening gehouden met de maatschappelijke impact: de vernietiging komt er pas over vier schooljaren. Dat betekent dat secundaire scholen tot schooljaar 24-25 kunnen voortwerken zoals ze nu gestart zijn.

Tussen 7 en 24 juni leggen 27 754 leerlingen uit de zesde klas van het basisonderwijs de OVSG-toets af. De OVSG-toets staat garant voor een brede evaluatie van de onderwijskwaliteit in de basisschool. Daarmee gaan we bewust breder dan de toekomstige Vlaamse toetsen waar enkel de kennis van wiskunde en (delen van) Nederlands wordt gepeild. De OVSG-toets evalueert niet alleen de kennis (wiskunde, taal, wetenschappen en techniek, mens en maatschappij) van de leerling op het einde van de basisschool, maar peilt ook via praktische proeven naar vaardigheden zoals ICT, STEM, Frans mondelinge communicatie, Nederlands schriftelijke communicatie, muzische en sportieve vaardigheden.

Nieuw onderzoek bevestigt dat de kennis van wiskunde in het basisonderwijs in Vlaanderen daalt. Ook de resultaten van de OVSG-toets wijzen al jaren in die richting. De ontwikkeling van nieuwe eindtermen en leerplannen biedt een unieke kans tot verbetering. OVSG pleit voor minder abstract onderwijs en meer ruimte voor praktische toepassingen.

Onze scholen ondervinden elke dag dat hun koopkracht daalt. Inflatie, stijgende energiekosten en de hogere kosten voor bouw of renovatie treffen de hele maatschappij en dus ook het onderwijs. Daarnaast zijn er meer specifieke oorzaken, zoals het feit dat de groei van het aantal leerlingen maar voor 40% is meegerekend in de werkingsmiddelen en dat er in bepaalde schooljaren géén of slechts een gedeeltelijke indexering van de werkingsmiddelen voor onderwijs kwam.

“Alle kinderen verdienen een plek op de school waar ze zichzelf het best kunnen ontwikkelen en leren, hetzij in het gewoon, hetzij in het buitengewoon onderwijs”, zegt Walentina Cools, algemeen directeur OVSG. “In het gewoon onderwijs moeten we meer paramedici kunnen inzetten die de leerkrachten ondersteunen bij het werken met kinderen met specifieke noden. Om het plaatstekort in het buitengewoon onderwijs tegen te gaan, pleit OVSG voor het oprichten van vestigingsplaatsen zonder lange procedures en mobile units zonder gunningsplicht. Ook stellen we voor elke leerling te laten meetellen voor omkadering en werkingsmiddelen gedurende het hele schooljaar.”

Meer dan 6 op de 10 directeurs van OVSG-scholen en academies vinden het niet nodig dat de zomervakantie korter wordt.. De belangrijkste redenen zijn de vrees voor tijdsgebrek (76%) om het schooljaar af te ronden en het nieuwe voor te bereiden en het welbevinden van het personeel (58%).