‘Iedereen kent de academie en de academie kent iedereen’

Directeur Hans De Volder vertelt bevlogen hoe zijn Kunstacademie met 1750 leerlingen een open huis is. En dat werkt aanstekelijk. 

Wat is jullie visie op samenwerken? 

Hans De Volder: ​“In ons artistiek-pedagogisch project was samenwerken altijd al een speerpunt. Wat wij aanbieden aan de leerlingen vertakt zich automatisch naar de omgeving en de verenigingen. We hebben connecties met het cultuurcentrum van Beveren, met de vele amateurverenigingen en met de scholen. De academie staat tussen de scholen en tussen de verenigingen. Een mooi voorbeeld is ArtuBe, artiesten uit Beveren, een festival dat we elk jaar in mei organiseren met de lokale koren, harmonieën, fanfares en brassbands. Het is telkens een enorm succes. De locatie van het Cultureel Centrum en kasteel Cortewalle wordt zelfs te klein. Van de mensen die we opleiden, wordt slechts 3% professioneel kunstenaar. Al de anderen willen wat ze geleerd hebben zo veel mogelijk beleven en dat kan in een amateurvereniging. Ze komen er gelijkgestemden tegen en dat motiveert om te blijven bijleren. Als academie moet je die connectie faciliteren. En ons bestuur wakkert dat aan en ondersteunt het.” 

Je noemt vooral muziekverenigingen, werken jullie ook met de andere kunsten samen?

Hans De Volder: ​“Voor Woordkunst - Drama hebben we al samengewerkt met de toneelverenigingen en de bib. Ooit hebben we een grootscheepse Broadway-musical op stapel gezet en dat willen we opnieuw doen in 2025. Met dansverenigingen werken we niet echt gestructureerd samen, ze gebruiken onze infrastructuur wel en we delen soms lesgevers, maar ze hebben toch een andere aanpak. Voor Beeld is het minder evident want een beeldhouwer of schilder is vooral solitair bezig. Fotografie bieden we op school dan weer niet aan omdat hier al twee fotografieclubs zijn.” 

En met onderwijs?

Hans De Volder: ​“In verschillende Kunstkuurprojecten werken we samen met de scholen. Wat uniek is, is dat we op twee scholen blazersklassen hebben tijdens de schooluren. Twee academieleerkrachten gaan naar het eerste en tweede leerjaar en coachen dat. Alle leerlingen doen mee. Het idee komt uit Duitsland: de Yamaha Blazersklassen. Op het einde geven ze een concert en dat is geweldig. Kinderen die cognitief minder sterk zijn, voelen dat ze goed zijn in een instrument en dat doet hen groeien. Het is best duur om voor al die leerlingen een instrument te voorzien, maar de gemeente bekostigt dat.” 

Organiseren jullie alternatieve leercontexten?

Hans De Volder: ​“Dat doen we met tien verenigingen, niet alleen uit Beveren maar ook uit de deelgemeenten. Een 70-tal leerlingen volgen dit traject. Een voorbeeld is de samenwerking met de Beverse Harmonie die bestaat uit een volwassenenorkest, een jongerenorkest en de mini’s. De mini’s (van 8 tot 10 jaar) volgen les in de academie en het vak ​‘samen musiceren’ doen ze in hun eigen harmonie. De leerkrachten en de dirigenten kennen elkaar goed. De harmonie geeft concerten in onze academie, waardoor we gemakkelijker leerlingen aantrekken voor de blaasinstrumenten. Als de leerlingen van de harmonie hier concerten geven, worden ze door ons geëvalueerd. Er is dus een wederzijdse bevruchting. Ook met een paar koren hebben we alternatieve leercontexten. Zij komen hier repeteren. Dat versterkt de band.” 

Hoe krijg je al die samenwerkingen praktisch geregeld?

Hans De Volder: ​“Een leerkracht heeft een aantal coördinatie-uren voor de alternatieve leercontexten. De pedagogisch hoofdcoördinator is de drijvende kracht achter grote events zoals ArtuBe en verder heb ik een secretariaat van vier mensen en een sterke beleidsondersteuner. Ik kan rekenen op een geweldig team. Anders zou het niet lukken. Al mijn leerkrachten zijn super gemotiveerd voor de vele weekendevenementen. Ze komen zelf met steeds nieuwe ideeën en onze nieuwe leraren gaan mee in die drive.” 

Wat is de meerwaarde, voor de leerlingen, voor de verenigingen en voor jullie? 

Hans De Volder: ​“Ouders zien het deeltijds kunstonderwijs en de amateurkunsten nu als een geheel. Sommige verenigingen moesten hun oogkleppen afzetten. Ze zagen ons aanvankelijk als concurrentie. Dat kostte wat tijd. Verenigingen boden vroeger zelf een opleiding aan. Wij hebben hen dan gegarandeerd dat wij dat kwaliteitsvol kunnen doen, maar dat er wel spelregels zijn. De leerlingen moeten hier het hele lessenpakket volgen, inclusief muzikale en culturele vorming. Daar was wat weerstand tegen – ​‘ge moet die stomme notenleer niet volgen’ - maar nu ervaren ze dat hun spelers een hoger niveau bereiken en dat hun uitvoeringen kwalitatief sterker worden. Bovendien krijgen ze een constante instroom van jonge leden. En voor onze academie ten slotte: ons leerlingenaantal swingt de pan uit. Wij willen dat de mensen van Beveren de academie, de verenigingen en het cultuurcentrum als één partner in crime zien. En dat is gelukt.” 

Hans kan nog wel even doorgaan. Over Le nozze di Figaro met academieleerlingen, samenzangdagen met 1000 zangers, een café-chantantproject, Tsjaikovski 1812 spelen in Fort Liefkenshoek … Daarbovenop werkt de academie samen met de academies van Sint-Niklaas en Bornem, met het Conservatorium in Antwerpen die in Beveren ooit internationale zangstages organiseerden waaraan een aantal high level leerlingen mochten meedoen. Zelfs met de Groendienst zijn er plannen: zij denken aan ochtenddauwconcerten in 2025. Iedereen kent de academie en de academie kent iedereen. Steeds nieuwe en grootse ideeën borrelen op. Dan is het kiezen wat kan en wat niet kan, maar meestal is het antwoord: Yes, we can! 

Dit artikel verscheen in Imago, tijdschrift voor stedelijk en gemeentelijk onderwijs, maart 2023.