04/10/2023

Leerlingenaantal in buitengewoon onderwijs blijft in de lift

Op 1 september zijn 177 525 leerlingen gestart in stedelijke en gemeentelijke scholen in Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Wat opvalt is dat het aantal leerlingen in het buitengewoon onderwijs blijft stijgen, zelfs met 20% sinds 2018. Door het plaatstekort is dit cijfer slechts het topje van de ijsberg. Structurele investeringen zijn broodnodig.

Eerste schooldag kleuters Zavelken Aalst
Eerste schooldag van de kleuters in t Zavelken in Aalst

Globaal noteert OVSG een stijging met 0,12%. De leerlingenaantallen in OVSG-scholen basisonderwijs liggen in de lijn van die van vorig schooljaar. Het secundair stijgt, een trend die al even aan de gang is in overeenstemming met de nataliteit. Walentina Cools, algemeen directeur OVSG: We blijven de grootste aanbieder van basisonderwijs, na het katholiek onderwijs. Ouders hebben alle vertrouwen in het de sterkte van lokaal onderwijs.”

Wat vooral opvalt zijn de stijgende cijfers in het buitengewoon onderwijs. In Antwerpen alleen staan meer dan 460 kinderen op een wachtlijst, maar ook in de rest van Vlaanderen is er plaatstekort. Het gevolg is dat een heleboel kinderen ofwel in het gewoon onderwijs terechtkomen, of gewoon thuisblijven. In beide gevallen missen kwetsbare kinderen onderwijskansen. Dat zet druk op hun ouders, die vaker thuis moeten blijven en niet kunnen gaan werken, maar ook op de scholen waar deze leerlingen niet op hun plek zitten. 

Leerlingenaantal buitengewoon onderwijs

Investering in buitengewoon nodig

Op termijn dreigt het tekort nog groter te worden, want in het buitengewoon kleuteronderwijs is het leerlingenaantal verdubbeld sinds 2018. OVSG vraagt dan ook om de capaciteit structureel aan te pakken. 

Walentina Cools, algemeen directeur OVSG: Alle kinderen moeten terechtkunnen in een school die hen de beste kansen geeft. En in bepaalde gevallen is dat in het buitengewoon onderwijs. Structurele investeringen zijn dan ook broodnodig, maar een werk van lange adem. Veel steden en gemeenten doen al inspanningen en openen nieuwe scholen voor buitengewoon onderwijs, zoals onder meer stedelijk onderwijs Antwerpen met Capitan en Dentergem met De Ruimtevaarder.”

Basisonderwijs stabiel, kunst en STEM populair in secundair

Terwijl het leerlingenaantal in het basisonderwijs gelijke tred houdt met het stabiele geboortecijfer, stijgt het aantal leerlingen in het secundair onderwijs al enkele jaren. Vooral de scholen met de richtingen kunst en creatie en STEM-wetenschappen zien de klassen steeds voller lopen. Het deeltijds beroepsonderwijs wordt langzaamaan afgebouwd door het duaal leren, wat verklaart dat de leerlingenaantallen daar dalen. Het aantal anderstalige nieuwkomers (OKAN) blijft hoog, maar is gedaald na de piek in 2022 door de oorlog in Oekraïne 

Bron: AGODI - evolutie voorlopige leerlingenaantallen in lokaal onderwijs

Niveau Schooljaar 22-23 Schooljaar 23-24 Groei %
Kleuteronderwijs 50 623 50 273 -350 -0,69%
Lager onderwijs 99 410 99 139 -271 -0,27%
Buitengewoon kleuter 386 435 49 12,69%
Buitengewoon lager 3 541 3 632 91 2,57%
Totaal basisonderwijs 153 960 153 479 -481 -0,31%
Secundair onderwijs 20 577 21 181 604 2,94%
Buitengewoon secundair 1 964 2 119 155 7,89%
Deeltijds beroepssecundair onderwijs 807 746 -61 -7,56%
Totaal secundair onderwijs 23 348 24 046 698 2,99%
Totaal 177 308 177 525 217 0,12%

Meer informatie over nieuwe scholen buitengewoon onderwijs vind je bij Gemeente maakt school (OVSG) en Stedelijk Onderwijs Antwerpen.