15/09/2022

Func­ties ver­we­ven is men­sen verweven’

De stad Gent zet vol­op in op gedeel­de ste­de­lij­ke gebou­wen en cam­pus­sen die open staan voor alle ste­de­lin­gen en waar­in ont­moe­ting cen­traal staat. Pro­ject de Felix toont hoe het kan.

Sven Onghenae Evita Willaert

Een opa zet zijn klein­doch­ter af op school, gaat even langs bij de dienst Bur­ger­za­ken om wat pape­ras­sen te rege­len, ont­leent een boek in de bib en slaat een praat­je in het lees­ca­fé. Na school kan de klein­doch­ter nog even spe­len op de speel­plaats. In het week­end gaat opa kij­ken naar het bal­letop­tre­den in de spek­ta­kel­zaal. En dat alle­maal in het­zelf­de gebouw. 

Klinkt dit plaat­je te idyl­lisch? Van­af het najaar van 2023 is het noch­tans een rea­lis­ti­sche optie voor de de leer­lin­gen van Frei­net­school t Groen Drieske en hun fami­lie. We spre­ken erover met Sven Ong­he­nae, direc­teur van de school, en Evi­ta Wil­laert, sche­pen van onder­wijs in Gent. 

Waar­om had de school een nieuw gebouw nodig? 

Sven Ong­he­nae: Steeds meer jon­ge gezin­nen komen in de buurt wonen, ons leer­lin­gen­aan­tal stijgt en ons gebouw botst op zijn limie­ten. Tege­lijk zocht ook Aca­de­mie De Kunst­brug naar een nieu­we thuis in de buurt. Het voor­ma­li­ge dien­sten­cen­trum is maar een paar stra­ten ver­der en staat gro­ten­deels leeg. Het plaat­je klop­te: de school, de aca­de­mie, het nabij­ge­le­gen poli­tie­kan­toor, de wijk­bib en enke­le stads­dien­sten zoch­ten een nieu­we loca­tie en dit gebouw zocht een nieu­we bestem­ming. De Felix was geboren.” 

Toch was het een con­tro­ver­si­ë­le keu­ze. Het gebouw ligt vlak naast de via­duct van Gent­brug­ge. Hoe kre­gen jul­lie de ouders mee?

Sven Ong­he­nae: We heb­ben veel tijd gesto­ken in gerust­stel­len: onder­zoek door de dienst leef­mi­li­eu beves­tig­de dat alles con­form de Euro­pe­se nor­men was, de via­duct kreeg nieu­we geluid­scher­men en bij het ont­werp van het ver­nieuw­de gebouw hiel­den we reke­ning met de omge­ving. Zo is de school geo­ri­ën­teerd naar het natuur­park Gent­brug­se meer­sen. Ouders die nu voor onze school kie­zen, zien de meer­waar­de. Gedeeld gebruik, groen en duur­zaam zit in het DNA van onze school. Al die ele­men­ten komen terug in het gebouw. De kleu­ter­klas­sen blij­ven op de hui­di­ge loca­tie, waar­door we twee sites met elkaar blij­ven ver­bin­den. Dat wordt een uit­da­ging, want ondanks de gedeel­de visie weet ik uit erva­ring dat ver­schil­len­de loca­ties tot uit­een­lo­pen­de school­cul­tu­ren kun­nen leiden.” 

Ook de buurt is mee in bad getrok­ken. Tij­dens de info­markt rea­geer­den de mees­te bewo­ners enthou­si­ast. Zeker de plan­nen voor het lees­ca­fé en de speel­plaats, die na de school­uren open zal zijn, vie­len goed. De hele site wordt auto­luw en er komen laad­pun­ten voor elek­tri­sche fiet­sen. Het gebouw zelf wordt mooi­er en groe­ner gemaakt, en dat maakt het ook aan­trek­ke­lij­ker voor de buurt: een mooie, uit­no­di­gen­de plek waar men­sen naar­toe wil­len gaan. De naam Felix, Latijn voor geluk­kig en een ver­wij­zing naar de archi­tect, werd samen met de buurt gekozen.” 

De mul­ti­func­ti­o­ne­le aan­pak is vrij ambi­ti­eus. Van­waar de keuze? 

Evi­ta Wil­laert: Dat is een beleids­keu­ze. Onze samen­le­ving wordt diver­ser, de ruim­te schaar­ser en ste­den en gemeen­ten moe­ten steeds meer rol­len opne­men. Dit is een logi­sche en posi­tie­ve evo­lu­tie. Natuur­lijk is niet alles een­vou­dig: je moet veel over­leg­gen en afstem­men, reke­ning hou­den met elkaar, slim met ruim­te omgaan en drem­pels wegwerken.” 

Func­ties ver­we­ven is men­sen ver­we­ven. Door ver­schil­len­de stads­func­ties op een­zelf­de site te com­bi­ne­ren, maak je ook je aan­bod bekend. Kin­de­ren die voor­dien nooit aan de aca­de­mie zou­den den­ken, krij­gen nu die kans. Ten slot­te is het gewoon effi­ci­ënt, want een stan­daard school­ge­bouw is maar 30% van de tijd in gebruik. Ook voor ener­gie­kos­ten scheelt dat veel. Niet onbe­lang­rijk in deze tijden.” 

De school zal het gebouw delen met een aca­de­mie. Hoe ver­taalt deze samen­wer­king zich in de praktijk? 

Sven Ong­he­nae: Het vraagt zeker en vast een minds­hift. Veel lera­ren spre­ken over mijn klas’, mijn kast’, mijn bureau’ … Ter­wijl we eigen­lijk gewoon gebrui­kers zijn. Ik zeg altijd: het eni­ge dat van mij is, is mijn huis. En zelfs dat klopt niet, het is nog altijd voor een deel van de bank!” (lacht)

Er zijn al veel idee­ën om samen te wer­ken, ieder­een ziet het goed zit­ten. We gaan bij­voor­beeld zeker en vast mee­doen met Kunst­kuur. Als Frei­net­school heb­ben wij van­daag al ate­lier­wer­king. De docen­ten van de aca­de­mie zul­len dat ver­ster­ken, onze leer­krach­ten kun­nen hun exper­ti­se gebrui­ken. Daar­naast zal er veel infor­meel con­tact zijn: de lera­ren van de aca­de­mie en van de school zul­len elkaar regel­ma­tig krui­sen in het gebouw.” 

Zijn er nog voor­beel­den van hoe de stad haar ste­de­lijk onder­wijs gebruikt om aan ande­re beleids­do­mei­nen te werken? 

Evi­ta Wil­laert: Het gebouw Melo­pee aan de Oude Dok­ken is een ander recent stads­ge­bouw met een school, een kin­der­op­vang, een bui­ten­school­se opvang en sport­fa­ci­li­tei­ten. De school deelt haar sport­hal met buurt­ver­e­ni­gin­gen en is er zelfs een cafe­ta­ria. De ont­wik­ke­ling van dat gebouw was een dui­de­lijk sta­te­ment van het stads­be­stuur dat we gelo­ven in deze nieu­we buurt. Tot voor kort was dit ver­loe­derd haven­ge­bied. Van­daag is het een opge­waar­deer­de buurt waar het aan­ge­naam ver­toe­ven is.” 

Gent heeft heel wat nieu­we stads­ge­bou­wen en recon­ver­sies in het ver­schiet. We gaan van stads­ge­bou­wen 1.0, die maar één func­tie heb­ben, naar stads­ge­bou­wen 2.0. Gedeeld gebruik wordt steeds meer de norm. Een ste­de­lij­ke school sluit niet meer om 16 uur.” 

Dit arti­kel ver­scheen in Ima­go, tijd­schrift van ste­de­lijk en gemeen­te­lijk onder­wijs, sep­tem­ber 2022.

Zoek je het alge­me­ne con­tact van een dienst?

Ga naar de contactpagina