Taalcursussen en leerkrachten kind van de rekening in het volwassenenonderwijs

Drie van de vijf centra voor volwassenenonderwijs (CVO) die OVSG telt, zien een daling in hun totaal aantal cursisten. Die situeert zich vooral in een gebrek aan nieuwe inschrijvingen. Ook bij de bestaande cursisten die zich opnieuw inschrijven, is een vermindering merkbaar, maar minder uitgesproken. Het gaat om vijf grote, vooral stedelijke centra. Ze telden vorig schooljaar nog 40 783 cursisten. 

De twee centra die geen daling kennen, zien wel nog steeds sterke afnames in bepaalde studiegebieden. Een van deze twee centra maakte gebruik van een lacune in de nieuwe regelgeving en kon dit schooljaar nog veel cursisten inschrijven aan het oude, lagere tarief. Zij verwachten volgend schooljaar wel een daling in het aantal cursisten. 

Daling tot 50%

Elk CVO kent een daling van minstens 20% en maximum 50% bij de opleidingen vreemde talen. Ook in de creatieve opleidingen, zoals mode en fotografie, zijn de gevolgen dramatisch. Vier van de vijf centra kent een vermindering bij de creatieve opleidingen, soms tot 40%.

Bij de opleidingen Nederlands als tweede taal (NT2), waar het tarief niet verhoogt, zijn de resultaten gemengd. In sommige gevallen is er een lichte afname van minder dan 10%, in andere dan weer een stijging tot 40%. De overige CVO’s melden beperkte wijzigingen of lichte toenames in het aantal cursisten NT2.

Een gevarieerd beeld zien we bij de beroepsopleidingen. Voor knelpuntberoepen daalt het tarief tot 1 euro, voor de andere stijgt het tot 2,25 euro. Soms zien we een lichte afname (minder dan 10%) in de beroepsopleidingen of een gelijk aantal cursisten, en in andere gevallen is er een lichte stijging of een stijging tot 30%. 

Grote gevolgen voor personeel

Elk centrum voor volwassenenonderwijs voelt de gevolgen van de besparingen. Minder leerkrachten kregen een tijdelijke aanstelling, en centra proberen hun leerkrachten te heroriënteren naar andere opleidingen. Het meest verontrustende echter is dat centra nu al vaststellen dat leerkrachten ontslag nemen en het onderwijs verlaten. De gespannen situatie leidt tot veel stress in de leraarskamers, uitval wegens ziekte en discussies over uurroosters.

De directies van onze CVO’s zijn creatief met hun organisatie. Ze kiezen ervoor om kleine (verlieslatende) klassen en opleidingen voorlopig te behouden, maar ze beseffen dat dit op termijn niet houdbaar is. De echte gevolgen van de hogere inschrijvingstarieven zullen dus pas vanaf volgend schooljaar duidelijk zijn.

Walentina Cools, algemeen directeur van OVSG: ​“De dalende tendens in het volwassenenonderwijs zet zich door. En dat is bijzonder jammer gezien Vlaanderen al laag scoort op het vlak van levenslang leren in vergelijking met andere Europese landen. Onze directies zijn creatief maar verwachten op lange termijn grote gevolgen. Ook blijkt dat bekwame en ervaren leraren niet naar een ander onderwijsniveau overstappen, maar het onderwijs verlaten. Een pijnlijke vaststelling in tijden van lerarentekort.”

Concreet stelt OVSG nog deze vragen. Walentina Cools: ​“We vragen aan de minister om de prijsstijging voor Frans, Engels en Duits te herbekijken. Vlaanderen is een exportregio en daar heb je in elk geval die talen voor nodig. Ook vragen we om de knelpuntberoepen die in de lijst volwassenenonderwijs voorkomen af te stemmen op de lijst met knelpuntberoepen van de VDAB, want die is ruimer.”